Strukturat veterinare në njësitë e qeverisjes vendore duhet të përcaktojnë vendndodhjen dhe të administrojnë tregjet e kafshëve të gjalla. Mospërputhja e kushteve, kontrolli i gjësë së gjallë që tregëtohet, dhe moskontrolli i lëvizshmërisë së kafshëve rrezikon edhe sigurinë e konsumatorit. Mos-rrespektimi i njërës prej hallkave, siç janë: çertifikata që përmban historikun e vaksinimit, sëmundshmërinë e kafshës, lëvizjen e saj, nëse shitet diku tjetër, etj. e kthen në informal procesin e tregtimit të kafshëve. 

Ligji 10 465, datë 29/09.2011, “Për Shërbimin Veterinar në Republikën e Shqipërisë”, neni 54, pika b përcakton qartë përgjegjësinë e pushtetit vendor në organizimin e tregjeve të kafshëve të gjalla. 

Nga kontrollet e ushtruara në pjesën më të madhe të njësive vendore rezulton se tregtimi i kafshëve kryhet jashtë kushteve hidro-sanitare, në vende të papërshtatshme, dhe pa mbikqyrje, çka mund të dëmtojë proçesin e gjurmueshmërisë së kafshëve, duke qenë se kjo mënyrë tregtimi mund të lërë hapsira për abuzime. Kafshët që tregtohen mund të mos jenë të shoqëruara me çertifikatën mjekësore; po kështu mund të mungojë historiku i lëvizjes së kafshës nga njëri vend në tjetrin, çka mund të sjellë boshllëqe në sistemin e regjistrimit. 

Vendimi i Këshillit të Ministrave nr. 230, datë 20.03.2013 “për përcaktimin e funksioneve, detyrave specifike dhe standarteve të shërbimit veterinar të qeverisjes vendore” në pikën 3 të tij sqaron se si bëhet përcaktimi i vendndodhjes dhe administrimi i tregjeve të kafshëve të gjalla. “Njësitë e qeverisjes vendore përcaktojnë dhe bëjnë publike zonat e përshtatshme për ngritjen dhe funksionimin e tregjeve të kafshëve të gjalla në territorin që ata mbulojnë. 

Gjatë këtij përcaktimi duhet të ruhet distanca e përshtatshme e vendndodhjes së tregjeve nga qendrat e banuara në një largësi minimale prej 5 km nga vija e verdhë e këtyre qendrave, si dhe lidhja e përshtatshme e tyre me rrugët nacionale, me qëllim mënjanimin e pengesave në qarkullimin rrugor”. 

Njësitë e qeverisjes vendore, nëpërmjet strukturave të tyre veterinare, verifikojnë dhe mbikqyrin që këto tregje të plotësojnë kushtet e mëposhtme: 

• të jenë nën kontrollin e përhershëm të një mjeku veterinar të strukturave veterinare të njësisë së qeverisjes vendore;
• të jenë të pajisura me ambientet e përshtatshme për të garantuar kryerjen e rregullt të funksioneve të tij nga ana e mjekut veterinar të njësisë së qeverisjes vendore, i pranishëm në treg;
• ambientet e tregut të pastrohen dhe të dezinfektohen periodikisht përpara funksionimit të tyre, sipas udhëzimeve të mjekut veterinar të njësisë së qeverisjes vendore të pranishëm;
• ambientet e tregut të jenë të përshtatshme për kapacitetin e kafshëve që do të tregtohen;
• tregu të jetë i pajisur me mjetet e nevojshme për ngarkimin, shkarkimin dhe mbajtjen e kafshëve brenda kushteve të mirëqenies, në lidhje me ushqimin, ujin, si dhe për çdo trajtim tjetër. Pajisjet dhe ambientet duhet të jenë të lehta për t’u pastruar dhe dezinfektuar;
• ambientet të jenë të pajisura me mjete dhe hapsira të përshtatshme për kontrollin shëndetësor veterinar;
• ambientet të kenë hapsira të përshtatshme izolimi për kafshët;
• tregu të jetë i pajisur me mjete të përshtatshme për pastrimin dhe dezinfektimin e hapsirave për izolimin e kafshëve dhe të kamionëve;
• tregu të ketë ambientet përkatëse dhe të përshtatshme për magazinimin e ushqimit, të mbeturinave dhe të plehut;
• tregu të jetë i pajisur me një sistem të përshtatshëm për mbledhjen e ujërave të shkarkimit;
• asnjë ambient i vendit të grumbullimit të mos përdoret për therje;
• në treg të tregtohen vetëm kafshë që janë të shoqëruara me certifikatë veterinare;
• të gjitha kafshët që tregtohen në treg të jenë të identifikuara të paktën në nivel ferme.

Po kështu udhëzimi përcakton se duhet të ketë një subjekt që administron tregun e kafshëve të gjalla, ndërkohë që një pjesë e mirë e tregjeve nuk funksionojnë në këtë mënyrë, çka rrit mundësinë për evazion fiskal (në rastet e shitjes së kafshës, prerja e një kuptoni tatimor) të ardhurat do të shkonin në arkën e shtetit. 

“Subjekti, i cili ka në administrim tregun e kafshëve të gjalla, dorëzon tek mjeku veterinar i njësisë së qeverisjes vendore, të pranishëm në treg, dokumentacionin e shoqërimit të kafshëve, numrat e identifikimit apo matrikujt e tyre”- thotë VKM.  

Mjeku veterinar, bazuar në dokumentet e dorëzuara sipas pikës 4 të kreut III të këtij vendimi, regjistron në regjistër apo në bazën elektronike të të dhënave, të miratuar nga autoriteti kompetent dhe e mban për një periudhë jo më të gjatë se 3 vjet, të paktën informacionin e mëposhtëm: 

• emrin e pronarit, origjinën, datën e hyrjes dhe të daljes, numrin e identifikimit të kafshës, numrin e regjistrimit të fermës së origjinës, apo të tufës së origjinës; 
• numrin e regjistrimit të transportuesit dhe numrin e licencës së mjetit të transportit të përdorur për kafshët. Kafshët që largohen nga tregu duhet të shoqërohen me një certifikatë lëvizjeje, të lëshuar nga mjeku veterinar i njësisë së qeverisjes vendore, i pranishëm në treg, sipas autorizimit të lëshuar për këtë rast nga autoriteti kompetent”.

Ky informacion është përgatitur në kuadrin e projetit “Digjitalizimi i sektorit të blegtorisë” me mbështetjen e Organizatës Ndërkombëtare të Punës -  ILO dhe KASH. Informacioni u përgatit nga Prof. Assoc. Anila Kopali, PhD.