VJELJA, THARJA DHE AMBALAZHIMI




Melisa kositet 2 herë gjatë vitit dhe me zbatimin e plotë të masave agroteknike numri i kositjeve mund edhe të rritet. Duhet të kositet para se bima lulëzon dhe përpara se të bimët bëhen të drunjëzuara. Nuk duhet të vonojmë vjeljen (kositjen) deri në lulëzimin e plotë sepse çon në rënie të rendimentit të biomasës. Vjelja duhet bërë gjithnjë në ditë me diell pasi vesa është tharë. Lartësia e prejes duhet të jetë 4 – 5 cm nga toka, pra gati rrafsh me tokën. Parapëlqehet që pre­rja të bëhet rrafsh me tokën, sepse tek bari i bletës, organet që ripërtërijnë rritjen ndodhen brenda në tokë, kështu që kositjet sa më të ulëta stimulojnë zhvillimin e një numri më të madh të kërcejve. 

Vjelja mund të realizohet me dorë ose e mekanizuar. Në parcela të vogla, vjelja realizohet me dorë, ndërsa në parcela të mëdha me makineri korrëse. 

Në vitin e mbjelljes (pra viti i parë i kultivimit në vendin e përhershëm), është mirë të bëhet vetëm një vjelje në fazën e lulëzimit aty nga mesi i Korrikut (melisa ka një peri­udhë lulëzimi disi të gjatë, nga fillimi i Korrikut deri në fundin e Gushtit). Rendi­menti luhatet nga 30 - 40 kg/100 m2.

Nëse kultura e melisës është mbjellë në fund të pranverës, në raste shumë të rralla mund të merren dy kosa. 

Duke filluar nga viti i dytë e në vazhdim, meli­sa kositet dy deri tri herë në vit, në fil­lim (Qershor) dhe në fund të verës (fund Korriku - Gusht), por në kushte të fa­vorshme (pranverë e hershme, vjeshtë e vonë, ujitje, etj.) mund të arrihet deri në 5 vjelje në vit (Tetor). 

Bimët e vjela në Korrik, në krahasim me ato të vjela në fund të verës, përmbajnë një sasi substancash aromatike 20 – 25% më të lartë. Gjethet kulmore përm­bajnë afro gjysmën e vajit eterik në kra­hasim me ato të poshtme, ndërsa ato që gjenden në mes kanë një përmbajtje të ndërmjetme. 

Një vëmendje shumë të madhe i duhet kushtuar manipulimit të produktit të freskët sepse shtypja e ushtruar mbi gjethet dhe drita e diel­lit shkaktojnë nxirjen e gjetheve duke i bërë të pa tregtueshme. Veç kësaj vaji eterik, i barit të bletës, është shumë avullues (avullon lehtësisht edhe në temperaturë normale). Rekomandohet që vjelja të bëhet pasdite, që bima të mos ketë vesë dhe temperaturat të kenë rënë. Për këtë ar­sye, biomasa e vjelë duhet të dërgohet menjëherë për distilim ose tharje. Du­hen marrë masat që mjeti i transportit të ketë vëllimin e duhur pasi produkti është voluminoz dhe nuk në asnjë mënyrë nuk duhet të ng­jishet pasi nxehet shumë shpejt dhe prishet. Me të mbërritur në mjedisin e tharjes, produk­ti duhet të hapet dhe të nisë procesi i tharjes.

Tharja e melisës

Tharja realizohet menjëherë pas vjeljes. Melisa mund të thahet në mënyrë natyrore nëse prodhohet në sasi të vogël, në garazhe, tavane, në vendet ku nuk preket ga shiu. D.m.th bimët gjatë tharjes nuk duhet të ekspozohen direkt në rrezet e diellit. Kjo mënyrë tharje ruan cilësinë e prodhimit. 

A close up of dried light green lemon balm leaves, on a white surface.

Temperatura e tharjes duhet të jetë 35 – 40°C dhe lagështia e mbetur pas tharjes duhet të jetë maksimumi 8%. Raporti i tharjes është 5 – 6:1. Produkti thahet relativisht shpejt dhe lehtë. Pas tharjes, produkti copëtohet duke ndarë gjethet nga kërcejtë. Sa i përket rendimentit, në vitin e parë mund të sigurohen nga 4 – 6 t/ha produkt i thatë. Duke nisur nga viti i dytë, prodhimi i biomasës i të dy vjeljeve është 5 – 8 t/ha. Raporti gjethe/ kërcell i produktit të thatë është 1:1,5. Rendimentet janë edhe më të ulëta (45% e peshës së thatë) nëse produkti është vetëm gjethe. Këto rendimente luhaten shumë në varësi të zonës së kultivimit, kultivarit, raportit gjethe – kërcell, tem­peraturës dhe reshjeve gjatë vegjetac­ionit, numrit të vjeljeve dhe mbetjes së kërcejve pas përpunimit. Pas tharjes dhe procedimit, ndarjes së gjetheve nga kërcelli, materiali i përzg­jedhur ambalazhohet, etiketohet dhe dërgohet në magazinim në kushte të favorshme të ruajtjes deri te finalizimi në treg. 

Gjethi i melisës, i cilësisë së mirë, duhet të ruajë ngjyrën e gjelbërt. Gjethet nuk duhet të imtësohen (të thërmohen shumë), paketohen në thasë letre dhe ruhet në vende të freskëta dhe të ajrosur.

Data e publikimit: 29/11/2024


Lini një koment


Shpërndaj në rrjetet sociale:

MBROJTJA NGA SËMUNDJET, DËMTUESIT DHE VJELJA E PRODHIMIT TEK FTOI

Cilat janë disa nga sëmundjet kryesore të ftoit dhe Masat e parandalimit dhe kontrollit?

Lexo më shumë

VJELJA DHE THARJA E AGULIÇES

Cilësia e prodhimit varet kryesisht nga kushtet e tharjes. Në asnjë rast tharja nuk mund të bëhet në dritë të madhe apo në diell.

Lexo më shumë

VJELJA DHE TRAJTIMI PAS VJELJES I ROZMARINËS

Kur është koha e korrjes së rozmarinës?

Lexo më shumë

KORRJA DHE SHIRJA E LULEDIELLIT

Çfarë duhet të bëni me farat e lulediellit pas korrjes?

Lexo më shumë