Bimët zbukuruese preken nga një gamë e gjërë sëmundjesh të cilat ndikojnë jo vetëm në aktivitetin jetësor të tyre por dhe në prishjen e bukurisë së tyre. Mbrojtja nga sëmundjet është e një rëndësie të veçantë për faktin se ato janë në ambjente publike, ku kërkohet një kujdes i shtuar për përdorimin e PMB-ve.

Cilat janë sëmundjet kryesore që prekin trëndafilin dhe menaxhimi i tyre? 

• Hiri i trëndafilit

Shkaktari: Podosphaera pannosa

Është ndër sëmundjet më të rrezikshme të trëndafilit si në sera ashtu dhe në fushë të hapur, si në klimë të thatë ashtu dhe të lagët.

Simptomat 

• Simptomat shfaqen në gjithë pjesët ajrore të bimës, të cilat mbulohen me një shtresë të bardhë hiri që është miceli i kërpudhës. 
• Gjethet e reja të prekura rëndë mund të bijnë para kohe, ndërkohë që në pjesët e nekrotizuara mund të gjenden trupat frutore të patogjenit (Kleistotecet). 
• Patogjeni prek edhe degët e filizat e rinj duke çuar në dobësimin e tyre. 
• Prekjet e sythave çojnë në deformim të filizave të rinj apo dështim të lidhjes së luleve. 
• Gonxhet e luleve preken si para dhe pas çeljes së tyre. 
• Favorizohet nga lagështia e lartë ajrore.

Menaxhimi

• Kontrolli i ujitjeve, kontrolli i lagështisë ajrore nëse është e mundur. 
• Prerja dhe eleminimi i pjesëve të infektuara dhe të mbeturinave bimore. 
• Fungicidet që përdoret, Kresoxim-methyl, azoxystrobin, pyrimethanil, pyraclostrobin, etj.

• Vrugu i trëndafilit

Shkaktari: Peronospora sparsa

Simptomat 

• Shkakton njolla të parregullta në gjethe, pak a shumë të mëdha, në ngjyrë fillimisht gështenjë në vjollcë më pas e errët me konsistencë të thatë në qendër. 
• Patogjeni mund të prekë të gjithë organet ajrore të bimës. 
• Patogjeni dimëron në mbeturina bimore.

Menaxhimi

• Eliminimi i organeve të prekura; 
• Mbajtja e serës në parametra optimal të temperaturës dhe lagështisë; 
• Përdorimi i kultivarëve rezistent. 
• Trajtime me fungicide: Fungicide me bazë bakri, metalaxyl, metalaxyl+folpet, metalaxyl+oxidclorur bakri, etj. 

• Kalbëzimi gri i trëndafilit

Shkaktari: Botrytis cinerea

Simptomat 

• Sëmundja shfaqet në të gjithë organet ajrore dhe në çdo stad zhvillimi. 
• Boçet e luleve, mbeten të mbyllura dhe mbulohen nga një shtresë myku me ngjyrë gri deri në tharje. 
• Prekja në gjethe është e rrallë dhe vihet re zakonisht në periudha me shumë lagështi dhe reshje. 
• Pjesa e faqes së gjethes së prekur, lokalizuar në anë, merr një ngjyrë klorotike që nekrotizohen e më pas nxihet.

Menaxhimi.

Në kultivimet në sera masat që merren janë:

• Evitimi i ujitjeve të shpeshta dhe të zgjatura,
• Evitimi i disekuilibrave ushqimore, 
• Evitimi i mbjelljeve të dendura, 
• Ajrimi i kujdesshëm i serës për të mos patur nivel të lartë të lagështisë relative.
• Në kultivimin e trëndafilit në ambiente të hapura nuk rekomandohen ndërhyrje sa kohë që kushtet e mjedisit nuk favorizojnë sëmundjen.
• Në rastet e nevojshme kur duhet të ndërhyhet mund të përdoret Boscalid+ kresoxim- methyl,  Boscalid+ pyrclostrobin, captan, etj.      

• Njollosja e zezë e trëndafilit

Shkaktari: Diplocarpon rosa 

Simptomat

• Shenjat e kësaj sëmundje shfaqen zakonisht gjatë muajve të verës dhe vjeshtës; mbi gjethe në formë njollash lehtësisht të rrumbullakta, fillimisht të izoluara, që më pas bashkohen.
• Ato kanë një ngjyrë që varion nga kafe e zezë në violetë.
• Mbi sipërfaqen e këtyre njollave mund të shihen veç të tjerave kordone të errët pak të ngritur që zgjaten nga qendra në periferi. 
• Zona e prekur fillon të duket fillimisht mbi faqen e sipërme dhe në fazë më të avancuar edhe në faqen e poshtme. 
• Në rastet e prekjeve të rënda bimët mund të pësojnë defolim gjethesh para kohe duke çuar në një dobësim të bimës në përgjithësi.

Menaxhimi

• Mbledhja dhe shkatërrimi në vjeshtë i gjetheve të prekura për të ulur inokulin.
• Në ambjente të mbrojtura evitohet lagështia e lartë relative për një kohë të gjatë.
• Në varietetet më të ndjeshme është e nevojshme ndërhyrja kimike pas shfaqjes së njollave me fungicide si ato me bazë bakri, dithianon,dodina, Boscalid+ pyraclostrobin etj.
• Trajtimet përsëriten çdo 7-10 ditë deri sa kushtet bëhen të pafavorshme për zhvillimin e sëmundjes.   

• Ndryshku i trëndafilit

Shkaktari:  Phragmidium mucronatum

Simptomat dhe biologjia

• Zhvillon të gjithë ciklin në trëndafil. 
• Në pranvere mbi indet e njomë, filizat e rinj apo gjethet e reja zhvillohen pustula të vogla të parregullta me ngjyrë portokalli (ecidet) që mund të deformojnë organet e prekura. 
• Ecidosporet përhapen nga era dhe mbijnë përmes gojzave.
• Në fund të verës, fillim të vjeshtës formohen pustula të vogla në ngjyrë të errët, teleutosporet. 
• Teleutosporet janë forma dimëruese që mbijnë në pranverën e ardhshme duke formuar bazidiospore që infektojnë sythat duke nisur një cikël të ri. 
• Dimëron edhe me micel në lekurën e degëve të prekura.
• Shumica e kultivarëve të trëndafilit janë të ndjeshëm ndaj ndryshkut.

Menaxhimi

• Prerja, heqja dhe eliminimi i organeve të prekura; 
• Përdorimi i fungicideve si, imazalil, Tebucunazole, azoxystrobin, propiconazole, etj. 

Klikoni këtu nëse dëshironi të dini më shumë Cilat janë sëmundjet kryesore që prekin karafilat?