REGJISTROHUNI KËTU për të shfletuar rubrikat e tjera të platformës.

Në lidhje me strukturën varietore në Shqipëri ka shumë ekoitipe, të cilët përdoren për prodhim qepësh të thata dhe të njoma. Më të përmendurat për prodhimin e qepës së thatë janë: Qepa e Mirasit; Qepa e Kuqe e Dishnicës; Qepa e Benjës; Qepa e Rehovës; Qepa e Linit; Qepa e Peshkopisë; Qepa e Drishtit; si dhe hibridë të huaja të cilat duhen testuar. Më të përmendurat për prodhimin e qepës së njomë janë: Pjata e Majit, Sukthi, etj. Edhe për këtë destinacion kanë hyrë kultivarë të huaj.

REKOMANDIM! FERMERI QË VENDOS TË MBJELLË QEPË, DUHET TË KETË PARASYSH:

• Mbjellja e qepës me fidanë ka përparësi ndaj mbjelljes me qepujkë, mbasi shkurtohet periudha bimore, një vit.
• Kur qepujkat janë më të mëdha se ato me 1,5-2,5 cm diametër dhe të ruajtura në temperatura të larta, atëherë qepujkat nxjerrin më shumë karabusha.

Si bëhet përgatitja e qepujkës e gatshme për mbjellje?

• Kjo metodë krijon mundësinë e kultivimit të qepës edhe në kushtet e ujitjes së kufizuar ose pa ujë. Qepët e prodhuara në këto kushte janë më të qëndrueshme në ruajtje mbasi prekjet nga vrugu janë më të ulëta.
• Para se të fillojë mbjellja e farës fillimisht bëhet ndarja e tokës me vllaja 1.2 m të gjëra dhe 4.5 m të gjata sipas sipërfaqes së tokës.
• Vllajat ndahen me rrugë të thelluara, të cilat shërbejnë dhe për ujitje, me gjerësi 30-40 cm.
• Në plehërimin bazë përdoret dhe një sasi plehrash kimike, si rreth 30 gr/m² superfosfat dhe rreth 20 gr/m² sulfat potasi.
• Para se të fillojë mbjellja e farës toka nivelohet mirë me qëllim që, fara të bjerë në një thellësi të njëjtë dhe mbirja do të jetë e njëhershme dhe e njëjtë.
• Fara duhet të shpërndahet në mënyrë të njëjtë të baraslarguar nga njëra-tjetra. Për prodhimin e qepujkës, fara duhet të mbillet në periudhën 15 shkurt-15 mars për zonën e ngrohtë, ndërsa për zonën e ftohtë rreth mesit të marsit deri në mesin e prillit. Në këto afate qepujka bëhet e gatshme në muajt korrik dhe gusht. Në vitin e ardhshëm qepujka duhet të mbillet në periudhën 15 shkurt – 15 mars dhe qepa e thatë merret në muajt korrik dhe gusht.

Përdoret 8-10 gr/m2 farë. Mbas hedhjes së farës ajo mbulohet me një shtresë dherishte të situr mirë me përqindje të lartë plehu organik të kalbur mirë dhe të imët në trashësinë rreth 1-1.5 cm. Më i miri në këtë rast është plehu i bagëtive të imëta. Mbas mbulimit me shtresën e plehut, bëhet ngjeshja e lehtë dhe ujitja në formë shiu. Mbas mbjelljes dhe para mbirjes mund të bëjmë spërkatjen e vllajave me preparat kimik për të luftuar barërat e këqija. Gjatë periudhës bimore, në varësi të kushteve të motit, kryhen disa ujitje. Bëhen gjithashtu dhe 3-4 plehërime me nitrat amoni. 

Plehërim i i parë bëhet dy javë pas mbirjes, ndërsa të tjerët në çdo 15 ditë. Nga fundi i korrikut dhe fillimi i gushtit kërcelli zbutet, gjethet fillojnë të thahen dhe bulbi i qepës ka marrë formën dhe ngjyrën karakteristike të llojit. Në këtë kohë qepujkat shkulen menjëherë, vendosen në gjatësinë e vllajës ku lihen për tu tharë , rreth një javë duke i mbuluar bulbat me gjethet.

Mbasi janë tharë mirë, çohen në magazinë ku bëhet përzgjedhja dhe kalibrimi i tyre, sipas madhësisë dhe vendosen në mjedis për ruajtje. Temperatura më e përshtatshme për ruajtje është nga -1°C deri në 1°C ose mbi 15°C.

Si bëhet përgatitja e fidanit për mbjellje?
Prodhimi i fidanit përgatitet në të njëjtat procedura si ajo e qepujkës, veçse për prodhimin e fidanit nevojiten rreth 60 ditë dhe fidani i gatshëm për mbjellje duhet të jetë në trashësinë e një lapsi.

Në cilët afate rekomandohen mbjellja në fushë?
Fidanët, para se të mbillen në fushë bëhet përzgjedhja e tyre, duke përzgjedhur fidanët më të mirë që plotësojnë standartet. Fidanët e përzgjedhur banjëzohen dhe mbillen brenda ditës. 

Në varësi të zonave të kultivimit, mbillen;

• Në zonën bregdetare: me qepë mëmë mbjellja bëhet me 1-30 gusht; me qepujka, fara mbillet me 20-30 mars dhe në fushë qepujka mbillet në 25 korrik deri me 15 gusht; me fidan ku fara mbillet me 1-15 korrik dhe fidani mbillet me 5-15 shtator.
• Në zonën veriore dhe veri-lindore: me qepë mëmë mbjellja bëhet me 20-30 shtator; me fidana ku fara në farishte mbillet me 20 qershor deri me 5 korrik dhe fidani mbillet me 25 gusht - 10 shtator. Zbatimi i këtyre afateve siguron një vargëzim gjithëvjetor të prodhimit të qepës.

Sa duhet të jenë distancat e mbjelljes?
Mbjellja e qepujkës dhe e fidanit në fushë bëhet në rreshta 15-20 cm ndërmjet tyre, ndërsa në mes bimëve në rreshta duhet të jetë 10-12 cm. Nëpërmjet këtyre distancave duhet të sigurohen rreth 50 mijë bimë për dynym. Mbjellja e fidanëve të qepës në tokë bëhet me dorë (me kunj) dhe me makina mbjellëse të posaçme.

Çfarë shërbimesh agroteknike kryhen për qepën pas mbjelljes në fushë?

• Mbas mbjelljes së fidanit në fushë është e domosdoshme që të kryhet një ujitje për të garantuar zënien e fidanit.
• Në rast se kemi dështime në mbirje bëhet zëvendësimi i tyre dhe pas kësaj përsëritet ujitja për të garantuar fidanët e rimbjellë.
• Mbas 15-20 ditësh bëhet prashitja e parë e qepës së mbjellë me fidanë, ndërsa në qepën e mbjellë me qepujkë zakonisht kur bima ka arritur lartësinë rreth 10 cm.
• Prashitje, qepës i kryhen 3-4 të shoqëruara me plehërim plotësues me nitrat amoni. Këto të fundit duhet të ndërpriten deri 3-4 javë para vjeljes së qepës.

Klikoni këtu nëse dëshironi të dini më shumë mbi Sëmundjet dhe dëmtuesit e qepës, parandalimin dhe luftimin e tyre.