• Njollosja unazore me aureolë e karafilit

Shkaktari: Cladosporium echinulatum

Simptomat

• Patogjeni prek organet ajrore të bimës, veçanërisht gjethet dhe lulet. 
• Në gjethe formon lezione të vogla në formën e pikës, më pas zmadhohet në formë rrethore në njolla ovale me kufi të errët, të purpurt me qendër gri. 
• Gjatë stinëve të shirave, në qendër të njollës vërehej një masë sporesh kafe e errët.
• Në kushte ekstreme, njollat bashkohen, duke bërë që bima të thahet plotësisht, duke rezultuar në humbje të konsiderueshme.

Menaxhimi:

• Kontrolli i lagështisë dhe ajrosja e bimëve.
• Eleminimi i pjesëve dhe bimëve të infektuara.
• Përdoren fungicide si Tebucunazole, kresoxim-methyl, metiram, dhe biofungicidit
• Bacillus amyloliquefaciens.

• Vyshkja e karafilit shkaktuar nga fuzarioza:

Shkaktari:  Fusarium oxysporum f.sp.dianthi. Fusarium roseum var.arthrosporoides dhe F.roseum var. numeri

Simptomat

• Është një trakeomykozë tipike e cila shfaqet me një zverdhje graduale dhe në fund tharje totale të bimës.
• Në kushte lagështie në bazën e degës shfaqet një masë miceljale me ngjyrë të bardhë rozë.
• Simptoma tipike është nxirja e enëve përçuese.

Menaxhimi: 

• Përdorimi i materialit shumëzues të pastër.
• Dezinfektimi i tokës me solarizim.
• Kontrolli i lagështisë.
• Fungicidet që përdoren për kontrollin e sëmundjes janë: Boscalid+ kresoxim- methyl,  Boscalid+ pyrclostrobin, shoqërura me produkte plehëruese që rrisin imunitetin e bimës, një tjetër fungicid është captan, etj.

• Ndryshku i karafilit
  Shkaktari: Uromyces dianthi

Simptomat 

• Uromyces dianthi është sëmundja me e rrezikshme dhe e zakonshme e gjetheve të karafilit.
• Sëmundja favorizohet nga lagështia.
• Patogjeni prek të gjithë pjesët ajrore të bimës, me përjashtim të petaleve, në çdo stad zhvillimi.
• Bimët e prekura kanë pustula në formë të zgjatur, të ngritura, fillimisht nën epidermë e më pas sipërfaqësore në ngjyrë të errët (uredosoret) ose të zezë (teleutosoret).
• Në rast prekjeve të rënda, bima deformohet dhe humbet vlerën tregtare.

Menaxhimi:

• Përdorimi kultivarëve rezistent,
• Ajrosje e bimëve,
• Kontrolli i lagështisë,
• Menjanimi i plehërimit të tepërt azotik, kërkon plehërim të balancuar dhe me produkte plehërues që rrisin rezistencën e bimës ndaj sëmundjeve.
• Fungicidet që përdoren: Kresoxim-methyl, fungicide me bazë bakri.

• Alternarioza e karafilit

Shkaktari Alternaria dianthi

Simptomat: 

• Prek të gjithë pjesët ajrore të bimës, ndikon ndjeshëm në kufizimin e rritjes së karafilit.
• Favorizohet nga lagështia e lartë dhe ujitjet në formë shiu.
• Simptomat më shpesh vihen re në gjethe dhe më rrallë në lule.
• Mbi organin e prekur duken njolla të vogla të purpurta të cilat zgjaten duke dhënë një njollë me anët në ngjyrë të purpurt të errët, ndërsa zona qendrore e saj ka ngjyrë gri të errët, e mbuluar nga konidet dhe miceli i patogjenit.
• Në kushte lagështie të lartë njollat bashkohen duke dhënë një njollë nekrotike, që më pas çon në tharjen e gjethit. A. dianthi mbijeton në bimët e sëmura dhe përhapja e konideve bëhet nga era, uji i ujitjes, etj.

Menaxhimi:

• Kontrolli i lagështisë,
• Shmangia e formimit të lagështirës ajrore,
• Ujitje me pika.
• Përdorimi i materialit shumëzues të pastër dhe kultivarët rezistent.
• Trajtimet gjethore mbeten bazë në kontrolllin e kësaj sëmundje.
• Fungicidet që prdoren: Azoxystrobin, Pyraclostrobin, Boscalid+Kresoxim-methyl, etj.

• Kalbëzimi gri në lulen e karafilit

Shkaktari:  Botrytis cinerea

Simptomat

• Patogjeni është shumë i përhapur në temperatura dhe lagështi relative të lartë.
• Duke qenë patogjen polifag mundësitë e infektimit janë të larta. Mjafton që kushtet klimatike të jenë të favorshme për patogjenin.
• Sporet e patogjenit mbasi mbijnë në kushte lagështie në petale, prekin gjithë lulen duke shkaktuar kalbëzim total të lules, ku formon një shtresë myku karakteristik gri i përbërë nga organet e shumëzimit (konidiofore dhe konide) të patogjenit.

Menaxhimi

• Heqjen dhe eleminimin e luleve të prekura,
• Uljen e lagështisë relative në pranverë
• Shmangia e fenomenit të piklave të ujit në petale.
• Fungicidet që përdoren janë: Boscalid+ kresoxim- methyl,  Boscalid+ pyrclostrobin, captan, etj., shoqëruar me produkte plehëruese që ndikojnë në rritjen e imunitetit të bimës.
• Për të shmangur fenomenin e rezistencës duhet të bëhet alternimi i fungicideve

Klikoni këtu nëse dëshironi të dini më shumë Cilat janë sëmundjet kryesore që prekin krizantemën?