VIRUSI TSWV NË PERIMET E SERËS




Virusi TSWV është një virus shumë i rrezikshëm dhe prezent në vendin tonë që prek kryesisht domaten dhe specin. TSWV për herë të parë është shfaqur në Australi në vitin 1915. Ky virus i përket llojit Tosporoviruseve të familjes Bunyaviridae dhe si i tillë transmetimi bëhët nga lloje të ndryshme të Tripseve. Ndër llojet më kryesore janë ai i lules së perëndimit (Frankliniella occidentalis), tripsiiI qepës (Thrips tabacci) dhe tripsi I specit djegës (Scirtothrips dorsalis). 

SIMPTOMAT E VIRUSIT TSWV
Simptomat e këtij virusi variojnë kryesisht nga faktorë si:

  • Faza e rritjes së bimës
  • Mjedisi,
  • Kultivari

Virusi fillon të shfaqet në gjethet e reja duke formuar rrathë dhe njolla të zeza. Ato marrin ngjyrë bronxi në të purpurt dhe shfaqen të përdredhura. Bima në përgjithësi është e frenuar dhe merr një ngjyrë të zbehtë. Infeksioni mund të fillojë të shfaqet dhe në kërcell. Frutat e prodhuar krijojnë gunga. Në fazën e pjekjes krijojne rrathë dhe deformohen duke ulur në maksimun prodhimin.

IDENTIFIKIMI I VIRUSIT TSWV
Simptomat e TSWV janë të ngjashme me ato të sëmundjeve të tjera, kështu që identifikimi mund të bëhet i i vështirë duke u bazuar vetëm nga identifikimi i simptomave të mësipërme. Për një identifikim më të shpejtë, i cili do të ndihmonte edhe në marrjen e masave të shpejta dhe të sakta, rekomandohet kryerja e analizave në laborator.

TRANSMETIMI I VIRUSIT TSWV
Duke qenë se Virusi TSWV i përket llojit të Tospoviruseve, ai transmetohet nga bima-në-bimë me anë të llojeve të ndryshme të tripseve. 

KY VIRUS NUK TRANSMETOHET NGA FARA!

  • Tripsi është një insekt shumë i vogël me gjatësi 1-2 mm. Llojet kryesorë të tripseve që transmetojnë TSWV janë: 
  • Tripsi i  lules së perëndimit (Frankliniella occidentalis)
  • Tripsi i qepës (Thrips tabacci)
  • Tripsi i specit djegës (Scirtothrips dorsalis)

Virusi merret nga Tripsi kur ky i fundit është në fazën e larvës. Më pas ai e shpërndan atë kur ka plotësuar fazën e rritjes, përgjatë të gjithë ciklit të rritjes së tij, i cili varjon nga 30 deri në 45 ditë. 

TRIPSI NUK E TRANSMETON VIRUSIN TEK PASARDHËSIT E TIJ!
TSWV ka një numër të lartë bartësish, por vetëm ato që i mundësojnë tripsit kompletimin e ciklit të plotë të jetës luajnë rol në transmetimin e këtij virusi. Këtu përfshihen, domatja, speci, sallata, radikio, batha dhe disa lloje barërash të këqinj.

KLIMA E NGROHTË ËSHTË FAVORIZUESE E KËTIJ VIRUSI!
KONTROLLI I VIRUSIT TSWV

  • Përdorimi i varieteteve rezistente ndaj TSWV
  • Përdorni fidanë të pastër nga TSWV dhe nga tripsi
  • Shmangni mbjelljet pranë serrave të infektuara me TSWV
  • Menaxhoni tripsin
  • Sanitarizim maksimal (pastrim i mbeturinave dhe barërave të këqinj)
  • Përdorimi i rrjetave anti-insekt
  • Qarkullimi i kulturave

Data e publikimit: 01/08/2024


Lini një koment


Shpërndaj në rrjetet sociale:

VARIETETET AUTOKTONE TË DOMATES

Jeni të interesuar të njheni me varietetet kryesore autoktone apo tradicionale të specieve të kulturave perimore që kultivohen në Shqipëri si dhe me një informacion të shkurtër për kultivimin e tyre?

Lexo më shumë

Ndikimi i bujqësisë urbane në benefitet sociale

Si e mbështet komunitetin Bujqësia Urbane?

Lexo më shumë

NJOLLAT BAKTERIALE NË DOMATET E SERRËS (Pseudomonas Syringae pv tomato)

Mënyra e vetme e luftimit të kësaj sëmundje është parandalimi i saj

Lexo më shumë

Kanceri bakterial (Cmm) në domate

Kanceri Bakterial është një sëmundje shumë e rrezikshme e domates që shkaktohet nga Clavibakter Michiganensis (Cmm)

Lexo më shumë