Ky artikull jep të dhëna sesi prodhohet mjalti, përshkruan përbërjen e tij dhe analizon kërkimet mbi efektet e tij në shëndet.

Përfitimet nga mjalti dhe vlerat e tij ushqyese
Mjalti është një përbërës natyral që përdoret për ëmbëlsinë, energjinë dhe përfitimet e mundshme shëndetësore. Përdoret kryesisht për konsum njerëzor (por edhe në disa produkte kozmetikë) ose si mjaltë i pastër apo si përbërës i produkteve të tjera ushqimore si ëmbëlsues, drithëra dhe lëngje frutash. 

Ekzistojnë qindra lloje të ndryshme të mjaltit si tërfili, akacia ose manuka, në varësi të origjinës botanike. 

Si prodhohet mjalti?
Udhëtimi i tij nga bleta në kavanoz fillon me nektarin e lules. Bletët mjaltëse mbledhin nektarin dhe me enzimat e prodhuara në gjendrat e tyre zbërthejnë sheqernat në glukozë dhe fruktozë, etj., të cilat ruhen në hojet e zgjoit për tu ushqyer me të gjatë periudhës së dimrit.

Në hoje, uji i tepërt avullon falë ventilimit që bëjnë të mundur bletët me krahët e tyre. 

Lëngu i trashë dhe ngjitës që rezulton është ai që ne e njohim si mjaltë (shih Tabelën 1 për përbërjen). Vjeljet më të mëdha të mjaltit në Europë merren në Spanjë, Gjermani, Rumani dhe Hungari. Gjithsesi, duke pasur parasysh se prodhimi i suksesshëm i mjaltit varet nga mirëqenia e bletës, është shqetësues fakti që Europa po dëshmon një rënie të ndjeshme të numrit të kolonive të bletëve (21% vetëm në dimrin e 2016/2017). 

Llojet e ndryshme të mjaltit
Ka mbi 300 lloje të ndryshme të mjaltit në të gjithë botën

Ato ndryshojnë në ngjyrë dhe aromë në varësi të bimës ku bletët mbledhin nektarin. Disa nga llojet më të njohura të mjaltit  për konsumatorin në nivel botëror janë mjalti i manukas, akacies, etj. Mjalti mund të klasifikohet gjerësisht si i papërpunuar dhe i përpunuar. 

Pas vjeljes, mjalti zakonisht filtrohet për ti hequr dyllin dhe grimcat e tjera që nuk janë pjesë e tij. Në këtë pikë ai vjen në formën e tij të mjaltit të papërpunuar, i cili kur trajtohet me nxehje konsiderohet si mjaltë i përpunuar, gjë që shënohet edhe në etiketën e kavanozëve në supermarkete. 

Procesi i ngrohjes (pasterizimit) largon patogjenët e mundshëm, por edhe vitaminat dhe antioksidantët që gjenden në mjaltin e papërpunuar.

Përbërja ushqyese e mjaltit

• Sezonaliteti, kushtet mjedisore, teknikat e përpunimit dhe shumëllojshmëria e nektareve, të gjitha këto mund të ndikojnë në përbërjen e mjaltit, por në thelb, përbërësit kryesorë ushqyes janë karbohidratet.
• Përveç ujit, mjalti përmban sasi të vogla të proteinave, vitaminave, mineraleve, elementëve gjurmë, enzimave dhe polifenoleve, përfshirë flavonoidet nga poleni, të cilat mund të ndihmojnë në identifikimin e origjinës së mjaltit.

Kriteret e përbërjes së mjaltit (Në Europë) rregullohen nga Direktiva e Këshillit 2001/110/EC e 20 Dhjetorit 2001, e cila specifikon që përmbajtja maksimale e ujit në mjaltë nuk duhet të kalojë 20% që ai të konsiderohet një produkt ushqimor autentik. 

Klikoni këtu nëse dëshironi të dini më shumë mbi Lëndët Ushqyese dhe Përfitimet e Mjaltit